Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 26.01.2011 Tante-Emma-Laden

31. wulkeho róžka 2011, 08:39 hodź.

W poslednich lětdźesatkach je so we wikowanju pola nas wjele změniło. Na kromje městow rostu wulke nakupowanske centrumy kaž hriby ze zemje. To je sylna konkurenca za drobnych wikowarjow. Němsce mjenuja jich rady Tante-Emma-Läden. Kak drje bychmy to serbsce zwuraznili? Čisty přełožk – wobchod ćety Emmy – drje so njehodźi, je předołhi a njelepy. Nimo toho je zakład němskeho pomjenowanja fakt, zo bě něhdy w němčinje Emma jara rozšěrjene mjeno. Serbja bychu w tajkim wobchodźe skerje ćetu Hańžu wočakowali – tola tež někajki ćety Hańžiny wobchod nima w Serbach tradiciju. Myslu, zo je najmudrišo so na něhdyšu wikowansku strukturu we Łužicy dopomnić. Hišće před dwěmaj lětdźesatkomaj měješe nimale kóžda wjeska swój wjesny konsum, hdźež kupowachu so twory wšědneje potrjeby, čehodla njeměli tutón wuraz wobchować jako pomjenowanje za mały wobchod na wsy? Hišće prjedy měješe tajku funkciju klamarstwo abo wjesne klamy. Słowo pochadźa wot němskeho słowa Krämer, z toho nasta kramarstwo, zjednorjene na klamarstwo. W spisownej rěči je wšak so město toho mjeztym přesadźił z čěšćiny pochadźacy „wobchod“, w ludowej rěči wužiwa so nowša němska požčonka „lodn“. Tola runje mjenowany starši wuraz – klamarstwo – zda so mi być najlěpši a najbóle charakteristiski wotpowědnik za Tante-Emma-Laden, wšak wotbłyšćuje samsny kusk nostalgisce-zastarski kolorit kaž němske słowo.