Rěčny kućik dr. Sonje Wöloweje z wusyłanja 03.01.2018 Nimam čas abo nimam chwile
Hauptinhalt
07. róžownika 2024, 13:52 hodź.
Runje su hody nimo, nowe lěto je so započało a hižo smy zaso wosrjedź wšědneho chwatka. Něchtóžkuli stona: Nimam čas! Abo měło snadź lěpje rěkać: Nimam chwile? Woboje hodźi so rjec. Prěnja z mjenowaneju móžnosćow - nimam čas - je bliša němskemu „Ich habe keine Zeit". Hinak hač w němčinje pak zwjazamy negaciju obligatorisce z werbom - nimam. Hdy bychmy zatwarić chcyli wotpowědnik němskeho „keine", bychmy jón přidatnje zwuraznić měli, dokelž žada sej serbšćina dwójnu negaciju: Nimam žadyn čas. Bóle tradicionelne pak je serbske wuprajenje: Nimam chwile. Słowo chwila steji w genitiwje negacije. To je trochu archaiske, tola runje w tutym husto wužiwanym wobroće hišće dosć derje zakorjenjene. Ale tež tu zetkamy zaso wliw němčiny: chwila je jara stara požčonka ze starowysokoněmčiny, kotruž znaja tež w druhich słowjanskich rěčach, na př. w pólšćinje a čěšćinje. Tola za serbski wobrot nimam chwile tam wotpowědnik njenamakamy. Tak je sej serbšćina ze swojeho lětstotki trajaceho kontakta z němčinu cyle kreatiwnje jónkrótnu nowu strukturu stworiła. Za nowe lěto pak wam radźu: Njedajće so ćěrić! Radšo bjerće sej za wšo trěbny čas a dobru chwilu.
