Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 16.05.2012 Swětadaloki

07. róžownika 2024, 13:52 hodź.

W dobje globalizacije słyšimy přeco zaso wo zjawach a aktiwitach, kotrež potrjechja cyły swět. Němc wužiwa tu adjektiw „weltweit“, a kak prajimy najlěpje serbsce?
Słownik poskića tu jako ekwiwalent zestajenku „swětadaloki“ abo „swětodaloki“, a tute słowo namakamy tež w najnowšim času w nowinach a fachowych tekstach. Tola mi so tón wuraz prawje njelubi, wón je direktnje přenjeseny z němčiny a po mojim měnjenju njeporadźeny. Zaleži to na tym, zo němske „weit“ w tutym adjektiwje nima woznam „fern“, štož by woprawdźe było „daloki“, ale skerje rěka něšto kaž „ausgedehnt“, „wobšěrny“ abo „šěroki“. Radšo bych namjetowała, so tu pušćić němskich myslowych strukturow a w kontekstowym zwisku přełožować. Tak budźe „weltweite Anerkennung“,  „připóznaće po cyłym swěće“, za „weltweite Ausschreibung“ móžemy prajić „mjezynarodne wupisanje“, „swětadaloki wuznam“ njeje ničo druhe hač „swětowy wuznam“, a „weltweite Klimaerwärmung“ přełožimy najlěpje jako „globalne woćoplenje klimy“. Trjebamy jenož kusk kreatiwnosće. Připódla prajene, tež pólšćina a čěšćina wuńdźetej bjez direktneho wotpowědnika za němske „weltweit“.