Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 07.03.2012 Bowar

07. róžownika 2024, 13:53 hodź.

W februarskich dnjach kruteho zmjerzka je so tu rozhłosu zjewiło zajimawe słowo, wo kotrymž so twjerdźeše, zo w žanym słowniku njesteji, mjenujcy „bowar“. Připosłucharka wopisowaše jón jako wulki kosmaty kornar, zapinjeny z kneflom, kiž pomhaše při rěznej zymje, wosebje, hdyž so wón zapinjeny na chribjet wobroći, zo by hubu a nós před zymnym powětrom škitał. Ale zwotkel wšak so te słowo bjerje. Myslu sej, zo je wujasnjenje w němskim słowje „die Boa“. Tež to je pomjenowanje za kosmaty šawl, kmótřiło je tu mjeno hoberskeho hada Boa constrictor, kotrehož znajemy ze zwěrjenca. Boa jako šawl móže być z pjerjow, jako Federboa, abo z kožucha, jako Pelzboa, runje kaž wopisowany serbski bowar, kotryž měł so tuž poprawom pisać b-o-a. A runje takle pisachu 1912 w „Katolskim Posole“, jako wozjewichu, zo je so „na puću z Wudworja do Kukowa njedźelu wječor jedyn šěry boa zhubił“. Zajimawe wšak je, zo je so tu ród změnił ze žónskeho na muski. Wujasnjenje móže w tym być, zo je so přenjesł ród ze słowa kornar, štož je takrjec nadrjadowane zapřijeće. Hdyž by so wobchował žónski ród, by nimo toho při skłonjowanju jenož złóžka bo- wyše wostała. A na kóncu móhła so słowna skupina „w bowje chodźić“ tež hišće wopak rozumić.