Rěčny kućik dr. Sonje Wölkoweje z wusyłanja 07.11.2012 Wumpjera

07. róžownika 2024, 13:51 hodź.

Znajeće wy, lubi čitarjo serbske pomjenowanje za chorosć kože, kotraž mjenuje so němsce powšitkownje Ausschlag abo Hautausschlag. Słownik mjenuje tu mjez druhim słowo „wuražka“, potajkim něšto, štož so na koži wurazy. Tute słowo zetkamy tež w katolskim wudaću Swjateho Pisma. Słowo zdawa so być přełožk z němskeho Ausschlag, móže pak tež požčonka z čěšćiny być, hdźež znaja słowo w formje vyrážka. W słownikach jewi so wuražka hakle wot Jakubaša sem, tola mamy w tekstowym korpusu tež zažniše přikłady za wužiwanje. W staršich słownikach pak čitamy město toho słowo „wumpjera“, a na tute chcu was dźensa dopomnić.
Takle by tež naša wowka prajiła, a měnješe z tym wšelakore kóžne chorosće, njech běchu to jětřeška, Pickel, lišawa, Flechte abo mojedla ekcem. Słowo „wumpjera“ je najskerje nastało z prěnjotneje wupjery, to je něšto, štož so wot nutřka na kožu wupjerje. A podobnje kaž w słowje kupać, kotrež so we wšelakich stronach wurjekuje jako kumpać, je z wupjery nastała wumpjera. Zo je tute słowo w serbšćinje stare a zadomjene, pokazuja nimo tuteje zwukoweje wosebitosće tež wotwodźenki kaž adjektiwaj wumpjeraty abo wumpjerawy a substantiw wumpjerač jako skerje negatiwne pomjenowanje čłowjeka z wumpjeru. Lubi připosłucharjo, wězo njepřeju wam tajku wumpjeru na kožu, ale za wšě pady je tola derje, hdyž wěsće, kak to rěka.